فهرست مطالب
Toggleزمان تعویض روغن گیربکس و اهمیت آن
گیربکس یا همان جعبهدنده، یکی از مهمترین بخشهای خودروی شماست که در عملکرد بهینه موتور و انتقال قدرت به چرخها نقش کلیدی دارد. یکی از اقدامات بسیار مهم برای حفظ سلامت گیربکس، تعویض به موقع روغن گیربکس است. روغن گیربکس وظیفه دارد تا اجزای داخلی گیربکس را روغنکاری کرده و از اصطکاک و خوردگی آنها جلوگیری کند. با گذشت زمان و استفاده مکرر از خودرو، کیفیت روغن گیربکس کاهش مییابد و دیگر نمیتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد. از این رو، تعویض به موقع روغن گیربکس بسیار حائز اهمیت است.
انواع روغن گیربکس
روغن گیربکس دستی
این نوع روغن برای گیربکسهای دستی طراحی شده است. روغنهای MTF معمولاً دارای گرانروی بیشتری نسبت به روغنهای ATF هستند و برای تحمل فشار و فراهم کردن روانکاری بیشتر در گیربکسهای دستی استفاده میشوند. از ویژگیهای اصلی روغنهای MTF میتوان به مقاومت در برابر دماهای بالا و کاهش اصطکاک بین قطعات اشاره کرد.
خواندنی: مقدار روغن LHM زانتیا
روغن گیربکس اتوماتیک
روغنهای ATF برای گیربکسهای اتوماتیک استفاده میشوند. این روغنها باید نه تنها به عنوان روانکننده عمل کنند بلکه نقش مهمی در انتقال نیرو در سیستم اتوماتیک ایفا میکنند. انتخاب درست این روغن به شدت در کارکرد نرمتر گیربکس و افزایش عمر مفید آن تأثیرگذار است.
علائم نیاز به تعویض روغن گیربکس
- تاخیر در تغییر دنده
- صدای غیرعادی از گیربکس
- لرزش و تکان های غیرعادی هنگام تعویض دنده
- دمای بالای گیربکس
- نشت روغن گیربکس
- بوی سوختگی از گیربکس
- لغزش دنده
- صدای جیغ یا ناله از گیربکس
همانطور که در دیگر بخشهای خودرو، روغن نقش مهمی در حفظ عملکرد قطعات دارد، در گیربکس نیز این امر صادق است. اما چگونه میتوان تشخیص داد که زمان تعویض روغن گیربکس فرا رسیده است؟ برخی از علائم رایج که ممکن است نشاندهنده نیاز به تعویض روغن گیربکس باشد، شامل موارد زیر هستند:
1. تأخیر در تغییر دنده
یکی از اولین و رایجترین نشانههایی که ممکن است نشاندهنده نیاز به تعویض روغن گیربکس باشد، تأخیر در تغییر دنده است. هنگامی که روغن گیربکس کهنه و غیرمؤثر شود، ممکن است گیربکس نتواند بهدرستی دندهها را تغییر دهد و شما ممکن است هنگام تعویض دنده، تأخیری را حس کنید. این مشکل ممکن است در دماهای بالا یا پایین نیز شدیدتر شود.
2. صدای غیرعادی از گیربکس
اگر در حین رانندگی یا تغییر دنده صدای غیرعادی از گیربکس شنیدید، این میتواند نشانه دیگری از نیاز به تعویض روغن گیربکس باشد. روغن کهنه و کثیف ممکن است توانایی خود را برای روانکاری قطعات از دست بدهد و این موضوع منجر به ایجاد صداهای غیرعادی از گیربکس میشود. این صداها ممکن است شبیه صدای خراش، ضربه یا زوزه باشند که باید به سرعت به آنها توجه کرد.
3. لرزش و تکانهای غیرعادی هنگام تعویض دنده
اگر هنگام تعویض دنده لرزش یا تکانهای غیرعادی حس میکنید، این مسئله میتواند ناشی از خرابی یا کاهش کیفیت روغن گیربکس باشد. روغن گیربکس باید توانایی لازم برای روانکاری و خنککاری را داشته باشد، در غیر این صورت، قطعات داخلی گیربکس ممکن است بهدرستی عمل نکنند و این مسئله منجر به لرزش و تکان میشود.
4. دمای بالای گیربکس
گیربکسهایی که به خوبی روغنکاری نشده باشند، با افزایش دمای گیربکس مواجه میشوند. روغن گیربکس وظیفه خنککردن قطعات داخلی گیربکس را بر عهده دارد و اگر روغن گیربکس کثیف یا کم باشد، این قطعات در حین کار با حرارت بیشتری کار میکنند. اگر متوجه شدید که دمای گیربکس بیش از حد معمول است، باید روغن گیربکس را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
5. نشت روغن گیربکس
یکی دیگر از نشانههای مهم که باید به آن توجه کرد، نشت روغن گیربکس است. اگر زیر خودروی خود لکههای روغنی مشاهده کردید، ممکن است این روغن مربوط به گیربکس باشد. نشت روغن گیربکس بهمرورزمان باعث کاهش سطح روغن و عملکرد نادرست گیربکس خواهد شد. به همین دلیل، در صورت مشاهده هرگونه نشت، باید بلافاصله اقدام به بررسی و تعویض روغن گیربکس کنید.
6. بوی سوختگی از گیربکس
بوی سوختگی یکی از علائم جدی خرابی روغن گیربکس است. این بو معمولاً به دلیل داغ شدن بیش از حد گیربکس و کاهش کیفیت روغن ایجاد میشود. در این شرایط، روغن گیربکس دیگر توانایی کافی برای خنککاری را ندارد و ممکن است باعث آسیب دیدن قطعات داخلی گیربکس شود. بنابراین، در صورت استشمام بوی سوختگی از گیربکس، باید بهسرعت اقدام به تعویض روغن کنید.
7. لغزش دنده
لغزش دنده به حالتی گفته میشود که دنده خودرو بهصورت غیرمنتظره و خودبهخود تغییر میکند. این مشکل نیز یکی از نشانههای مهم نیاز به تعویض روغن گیربکس است. وقتی روغن گیربکس خراب شود، گیربکس نمیتواند بهدرستی دندهها را نگه دارد و این منجر به لغزش دنده میشود. این مشکل نه تنها رانندگی را خطرناک میکند بلکه میتواند به گیربکس آسیبهای جدی وارد کند.
8. صدای جیغ یا ناله در گیربکس
اگر در زمان حرکت یا تغییر دنده صدای جیغ یا ناله از گیربکس شنیدید، باید فوراً به وضعیت روغن گیربکس توجه کنید. این صداها معمولاً به دلیل کاهش کیفیت روغن یا کمبود آن ایجاد میشوند و نشاندهنده وجود اصطکاک زیاد بین قطعات داخلی گیربکس هستند. این اصطکاک بهمرورزمان میتواند منجر به خرابیهای بزرگتر و پرهزینهتر شود.
فاصله زمانی تعویض روغن گیربکس
برای اینکه گیربکس خودرو در بهترین حالت خود کار کند، لازم است روغن آن به موقع تعویض شود. اما سوال اینجاست که هر چند وقت یک بار باید روغن گیربکس را تعویض کرد؟ پاسخ این سوال به چندین عامل بستگی دارد، از جمله نوع گیربکس (دستی یا اتوماتیک)، نوع روغن استفاده شده، و شرایط رانندگی اما به طور میانگین بهتر است هر 50 تا 60 هزار کیلومتر تعویض گردد
- گیربکس دستی: به طور معمول، در خودروهای دارای گیربکس دستی، تعویض روغن گیربکس هر 50,000 تا 100,000 کیلومتر توصیه میشود. با این حال، در صورتی که بیشتر در شرایط ترافیک سنگین یا مناطق کوهستانی رانندگی میکنید، بهتر است این فاصله زمانی کوتاهتر شود.
- گیربکس اتوماتیک: برای خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک، تعویض روغن هر 30,000 تا 60,000 کیلومتر توصیه میشود. در برخی از خودروها نیز ممکن است تولیدکننده توصیه کند که روغن گیربکس به صورت دورهای بررسی و در صورت لزوم تعویض شود.
هزینه تعویض روغن گیربکس
هزینه تعویض روغن گیربکس به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع خودرو، نوع گیربکس، مقدار روغن مورد نیاز و البته نوع روغنی که برای گیربکس استفاده میشود. به طور کلی، هزینه تعویض روغن گیربکس دستی معمولاً کمتر از گیربکس اتوماتیک است.
- گیربکس دستی: هزینه تعویض روغن گیربکس دستی معمولاً بین 500,000 تا 1,500,000 تومان است. این هزینه شامل قیمت روغن و دستمزد تعمیرکار میباشد.
- گیربکس اتوماتیک: برای خودروهای با گیربکس اتوماتیک، هزینه تعویض روغن ممکن است از 1,000,000 تا 3,000,000 تومان متغیر باشد. این تفاوت قیمت به دلیل پیچیدگی بالاتر سیستم گیربکس اتوماتیک و همچنین نوع خاص روغن مورد نیاز برای این نوع گیربکس است.
نکاتی برای کاهش هزینه تعویض روغن گیربکس
برای کاهش هزینههای مربوط به تعویض روغن گیربکس، میتوانید به چند نکته مهم توجه کنید:
- استفاده از روغن با کیفیت مناسب: اگرچه ممکن است روغنهای ارزان قیمت وسوسهکننده باشند، اما استفاده از روغن با کیفیت مناسب میتواند از خرابیهای احتمالی گیربکس جلوگیری کرده و در نهایت هزینههای کمتری برای تعمیرات بعدی ایجاد کند.
- تعویض به موقع روغن: با تعویض به موقع روغن گیربکس، میتوانید از بروز مشکلات جدیتر و پرهزینهتر جلوگیری کنید. همیشه زمانبندی تعویض روغن را رعایت کنید.
- مشورت با تعمیرکار حرفهای: پیش از هر تعویض، بهتر است با تعمیرکار حرفهای مشورت کرده و نوع روغن مناسب برای گیربکس خود را تعیین کنید.
چگونه روغن گیربکس مناسب انتخاب کنیم؟
انتخاب روغن گیربکس مناسب نقش بسیار مهمی در عملکرد گیربکس دارد. هر خودرو بسته به نوع گیربکس خود، به روغن گیربکس خاصی نیاز دارد. بنابراین، هنگام تعویض روغن گیربکس، باید به توصیههای سازنده خودرو توجه کنید. برخی از مهمترین عواملی که باید در انتخاب روغن گیربکس در نظر بگیرید، عبارتند از:
۱. تطابق با توصیههای سازنده خودرو
اولین و مهمترین نکته، مطابقت روغن گیربکس با توصیههای سازنده خودرو است. تولیدکنندگان خودروها معمولاً نوع و مشخصات روغن مناسب گیربکس را در دفترچه راهنمای خودرو ذکر میکنند. همیشه باید اطمینان حاصل کنید که روغنی که انتخاب میکنید با استانداردهای سازنده مطابقت داشته باشد.
۲. بررسی استانداردها و مشخصات فنی روغن
روغنهای گیربکس بر اساس معیارهای مختلفی از جمله گرانروی، ضد سایش بودن و مقاومت در برابر اکسیداسیون دستهبندی میشوند. قبل از خرید روغن، باید مطمئن شوید که روغن انتخابی دارای استانداردهای لازم از جمله API و SAE باشد.
۳. شرایط آب و هوایی و محیطی
یکی از فاکتورهای مهم دیگر در انتخاب روغن گیربکس مناسب، شرایط آب و هوایی و محیطی است. به عنوان مثال، در مناطق گرم که دمای محیط بالاست، باید از روغنهایی استفاده شود که در دماهای بالا پایداری بیشتری داشته باشند و برعکس، در مناطق سرد نیاز به روغنهایی است که قابلیت عملکرد مناسب در دماهای پایین را داشته باشند.
۴. نوع استفاده از خودرو
نوع استفاده از خودرو نیز در انتخاب روغن گیربکس تأثیرگذار است. اگر خودروی شما برای مسافرتهای طولانی و رانندگی سنگین مورد استفاده قرار میگیرد، نیاز به روغنی با ویژگیهای خاص ضد سایش دارید که در برابر فشارهای زیاد پایداری بیشتری داشته باشد. اما برای استفادههای معمول شهری، میتوان از روغنهایی با مشخصات استاندارد استفاده کرد.
تاثیر تعویض به موقع روغن گیربکس بر عمر مفید گیربکس
یکی از اصلیترین عواملی که میتواند عمر گیربکس خودرو را به طور قابل توجهی افزایش دهد، تعویض به موقع روغن گیربکس است. روغن گیربکس نه تنها به عنوان یک روانکننده عمل میکند، بلکه از گرم شدن بیش از حد قطعات داخلی گیربکس نیز جلوگیری میکند. اگر روغن گیربکس به موقع تعویض نشود، قطعات گیربکس دچار خوردگی و آسیب میشوند که میتواند به خرابی کامل گیربکس منجر شود.
همچنین تعویض به موقع روغن گیربکس میتواند هزینههای نگهداری خودرو را نیز کاهش دهد. چرا که اگر روغن به موقع تعویض شود، احتمال خرابیهای بزرگتر و نیاز به تعمیرات پرهزینه کمتر میشود.
سخن پایانی
ما در این مقاله در مورد زمان تعویض روغن گیربکس و علائم نیاز به تعویض روغن گیربکس صحبت کردیم در نهایت تعویض روغن گیربکس یکی از مهمترین مراحل نگهداری و سرویس خودرو است که نباید آن را نادیده گرفت. با توجه به اهمیت بالای گیربکس در عملکرد خودرو و هزینههای بالای تعمیر آن، تعویض به موقع روغن گیربکس میتواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند و عمر گیربکس را افزایش دهد. همیشه به علائم هشداردهنده توجه کنید و در صورت نیاز، با یک تعمیرکار متخصص مشورت کرده و روغن گیربکس خود را به موقع تعویض کنید.